Яків Цуртавелі

Яків (Якоб) Цуртавелі (груз. იაკობ ცურტაველი), також Яків Цуртавський, священник Яків (груз. იაკობ ხუცესი, Якоб Хуцесі) — грузинський письменник кінця V століття.

Йому належить агіографічний твір «Мучеництво святої цариці Шушанік» (між 476 і 483) — перша збережена пам'ятка давньої грузинської літератури. Воно розповідає про життя та мученицьку смерть дружини картлійського правителя Варскена, яка відмовилася слідом за чоловіком, що шукав союзу з Персією, перейти в зороастризм. За це Варскен піддав Шушанік тяжким катуванням і ув'язнив її в темниці, де вона й померла через 6 років. Автор житія стверджує, що був духівником цариці, описує (від третьої особи) свої бесіди з Шушанік, тому складене ним житіє унікальне як свідчення очевидця подій. Крім коротких відомостей, почерпнутих з «Мучеництва…», достовірної інформації про життя Якова Цуртавелі немає.

Див. також

Література
  1. მ. საბინინი, საქართველოს სამოთხე, გვ. 182—192;
  2. იაკობ ცურტაველი, მარტვილობაÁ შუშანიკისი, ქართული და სომხური ტექსტები გამოსცა ილ. აბულაძემ, ტფილისი, 1938, გვ. 3-47;
  3. ს. ყუბანეიშვილი, ძველი ქართული ლიტერატურის ქრესტომათია, I, თბილისი, 1946, გვ. 34-44;
  4. ძველი ქართული აგიოგრაფიული ლიტერატურის ძეგლები, I, გვ. 11-29;
  5. იაკობ ცურტაველი, წამებაÁ წმიდისა შუშანიკისი დედოფლისაÁ, გამოსაცემად მოამზადა ც. ქურციკიძემ, თბილისი, 1979.
  6. К. Кекелидзе, Памятники древнегрузинской агиографии, Тбилиси, 1956, გვ. 7-28.
  7. К. Кекелидзе, Якоб Цуртавели, Мученичество Шушаники, Тбилиси, 1979;
  8. Яков Цуртавели, Мученичество Шушаник, перевод В. Дондуа, Введение и примечания З. Алексидзе, Тбилиси, 1978.
  9. ა. ბარამიძე, `შუშანიკის წამების~ ახლებური გაგების გარშემო, ჟურნ. მნათობი, # 10, 1978.
  10. რ. ბარამიძე, ქართული მწერლობის სათავეებთან, თბილისი, 1978;
  11. კ. კეკელიძე, ძველი ქართული ლიტერატურის ისტორია, გვ. 113—122;
  12. ქართული მწერლობა, I, თბილისი, 1984, გვ. 124—127;
  13. შ. ონიანი, იაკობ ხუცესის `წამებაÁ წმიდისა შუშანიკისი~, თბილისი, 1978;
  14. შუშანიკის წამება. საიუბილეო კრებული. გამოკვლევები და წერილები, თბილისი, 1978;
  15. თ. ჭილაძე, იაკობ ცურტაველის `შუშანიკის წამება~, თბილისი, 1978;
  16. ივ. ჯავახიშვილი, საისტორიო მწერლობა, გვ. 45-54;
  17. ნ. ჯანაშია, შუშანიკის წამება, ისტორიულ-წყაროთმცოდნეობითი გამოკვლევა, თბილისი, 1980;
  18. შ. ონიანი, იაკობ ხუცესის `შუშანიკის წამება", თბილისი, 1978.
  19. Bart D Ehrman, Andrew Jacobs, editors, Christianity in Late Antiquity, 300—450 °C.E: A Reader, Oxford University Press US, ISBN 0-19-515461-4 pages 499—504
  20. Donald Rayfield, The Literature of Georgia: A History, Routledge (UK) ISBN 0-7007-1163-5 page 42

Посилання
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.